نقش ویژگی های شخصیت در رفتارهای خود- مراقبتی و پیامدهای درمان در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 با توجه به نقش تعدیل کننده ی سبک های مقابله ای

دیابت به عنوان یک بیماری مزمن به رفتارهای خود- مراقبتی ویژه ای تا پایان عمر نیاز دارد. عوامل روان شناختی نقش مهمی در پیروی از برنامه های خود- مراقبتی و پیامدهای درمان در بین بیماران مبتلا به دیابت دارند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش تعدیل کننده ی سبک های مقابله ای در رابطه ی بین ویژگی های شخصیت و خود- مراقبتی و برخی پیامدهای درمان (افزایش کیفیت زندگی، سلامت روانی و رضایت از درمان، و کاهش افسردگی، اضطراب و سطح hba1c) در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 بود. در این مطالعه توصیفی- مقطعی، 415 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 با روش نمونه گیری در دسترس از بیمارستان سینای شهر تبریز انتخاب شده و با استفاده از پرسشنامه ی پنج عاملی شخصیت نئو (neo-ffpi)، پرسشنامه ی مقابله ی لازاروس و فولکمن (wcq)، مقیاس رفتارهای خود- مراقبتی دیابت، پرسشنامه ی سلامت عمومی- 28 (ghq-28)، پرسشنامه ی کیفیت زندگی (sf-36)، مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی- 21 (dass-21) و پرسشنامه ی رضایتمندی بیمار (psq-18) مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر در نرم افزار lisrelمورد تحلیل قرار گرفت. نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که ویژگی های شخصیتی روان رنجوری، برون گرایی و وظیفه شناسی توانستند تا با واسطه گری هر دو راهبردهای مقابله ای، خود- مراقبتی، کیفیت زندگی، رضایت از درمان، سلامت روانی، افسردگی، اضطراب، و سطح هموگلوبین گلیکوزیله را با توان بالایی پیش بینی نمایند. شاخص cfi، برابر با 98/0، ifi به میزان 99/0 و gfi برابر با 97/0 به دست آمد. نتایج پژوهش حاضر ضمن تأیید مدل ارایه شده، نشان داد که راهبردهای مقابله ای رابطه ی بین ویژگی های شخصیت باخود- مراقبتی و پیامدهای درمان در بین بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 را تحت تأثیر قرار می دهند. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در برنامه ریزی های پیشگیرانه و شناسایی بیماران در معرض خطر بالا در تبعیت ضعیف از برنامه های خود- مراقبتی و طراحی مداخله های روان شناختی برای بیماران دیابتی مفید باشد.